Pierwsze tegoroczne kiszonki to… ogórki. Sport narodowy, słowiańska tradycja, przekąska czy zakąska, koniecznie trzeba je robić.

Utensylia:

Beczka drewniana lub ceramiczna, gliniane naczynie lub banalnie słoik. Idealnie sprawdzi się typu weck.

Ingrediencje:

Ogórki, sól, woda i dodatki. I tu zaczyna się zabawa.

  • ogórki – najlepiej eko, ale warto sprawdzić czy wybrany przez nas gatunek nadaje się do kiszenia. Okazuje się, że są takie co się nie nadają.
  • woda – źródlana, filtrowana… dowolna byle bez chloru;
  • sól – kamienna niejodowana, nierafinowana sól morska (jod organiczny zawarty w soli morskiej nie spowalnia procesu fermentacji; sól morska nierafinowana sprawia, że warzywa są bardziej jędrne, ponieważ zawiera wapń i magnez wzmacniające pektyny tworzące ściany komórkowe)

Proporcje wody i soli w literaturze fachowej bywają różne, ale na małosolne wystarczy 20g różowej soli kłodawskiej na litr wody. (płaska łyżka miarka 15ml). Wodę gotujemy z solą. I tu – dwie szkoły: jedni wlewają zalewę gorącą, drudzy przestudzoną.

pierwsze kiszonki - ogórki w opakowaniu wielokrotnego użytku
© foto Anna Cerzniewska
pierwsze kiszonki - przyprawy w pojemnikach ułożonych na liściu - pieprz, jałowiec, koper, gorczyca
© foto Anna Cerzniewska

Dodatki:

  • młody czosnek – 1-2 główki przekrojone na pół, można dodać również zielone części;
    wpływa na smak oraz ma właściwości bakteriobójcze
  • chrzan korzeń – świeży lub suszony… można też dodać liście; zaostrza smak, reguluje rozwój bakterii mlekowych
  • koper – najlepiej ususzone nasiona, baldachy zdarza się, że mogą mieć grzyby lubvpleśnie i ogórki nam się popsują; wpływa korzystnie na smak
  • ziele angielskie – poprawa smaku
  • gorczyca żółta/biała – właściwości konserwujące, zapobiega rozwojowi pleśni
  • liść laurowy – poprawa smaku
  • jałowiec – szyszkojagody, polski pieprz; cenione od wieków zarówno jako przyprawa jak i produkt leczniczy, wymieniane już w  Compendium Ferculorum, czyli zebranie potraw Stanisława Czernieckiego (wydanego w 1682 r.).

Dodatek przypraw spowalnia rozwój pleśni, zapobiega wiotczeniu ogórków, a zawarte w nich olejki eteryczne wzbogacają ich smak.

Dodatki opcjonalne:

  • estragon – wpływa na jędrność
  • liście dębu – zawierają składniki, które kiedyś „dostarczały” dębowe beczki, dzięki nim ogórki są twardsze i jędrniejsze; zabarwiają ogórki na brązowo, mają właściwości konserwujące; nie należy dodawać ich zbyt wiele, gdyż ze względu na dużą zawartość garbników ogórki mogą wyjść zbyt gorzkie
  • liście wiśni – wpływają na trwałość kiszonki i smak, niwelują gorycz
  • liście winogron – wpływa na smak, zapobiega wiotczeniu
  • liście czarnej porzeczki/liście malin – wpływa na jędrność i aromat

Liście bogate w taniny pomagają zachować ogórkom świeżość.

  • miód/cukier – przyśpiesza proces kiszenia, wpływa na smak
pierwsze kiszonki - ogórki kiszące się w słojach
© foto Anna Cerzniewska
pierwsze kiszonki - ogórki kiszone w miseczce
© foto Anna Cerzniewska

Wykonanie:

Ogórki przed włożeniem do słoja należy namoczyć w zimnej wodzie oraz zeskrobać pozostałości po kwiatach. Ułożyć w słoju wraz z dodatkami. Zalać solanką gorącą lub przestudzoną. 

Pomocna literatura:
  • Sztuka fermentacji, Sandor Ellix Katz
  • Kiszonki i fermentacje, Aleksander Baron