usuwanie pestycydów

Podczas rozmowy ze zwolennikiem przemysłowego rolnictwa zwykle pada argument, że rolnictwo ekologiczne, które nie stosuje środków ochrony roślin i nawozów sztucznych ma niską wydajność i nie wyżywi stale zwiększającej się populacji naszej planety. Ta nominalna dbałość o głodujących mnie zaskakuje, zwłaszcza, że zwykle jest wprost proporcjonalna do przekonania rozmówcy o niezbędności schabowego co dnia i marnowania kupowanej w nadmiarze żywności o kiepskiej jakości, ale za to taniej. Nie sposób przebić się w tym dialogu z argumentem o zagrożeniach dla zdrowia niesionymi przez pestycydy.

lekceważenie pestycydów przez przemysł spożywczy

Skoro: rolnik nie ma swobody w korzystaniu z tych preparatów, to na skutek czego giną zapylacze? Lekceważenie wpływu pestycydów na zdrowie jest ogólnie panującą tendencją. Na skutek tego przemysł spożywczy nie jest zainteresowany usuwaniem zanieczyszczeń nawet z powierzchni żywności. A łatwiej byłoby te procesy przeprowadzać masowo nowymi technologiami, takimi jak zimna plazma, ultradźwięki, elektrolizowana woda i pulsacyjne pole elektryczne ❶. Mechanizmy procesu zastosowania zimnej plazmy ❷ są podobne do tych zidentyfikowanych dla ozonu i światła ultrafioletowego ❸. Plazmą usunąć można zarówno pozostałości pestycydów jak i jeszcze groźniejszych mykotoksyn ❹.

brudna dwunastka

Niestety z problemem pozostajemy sami, co zwłaszcza doskwiera w sezonie, kiedy warzywa i owoce kuszą kolorem. Profilaktycznie publikowane są za to listy najbardziej zanieczyszczonych pestycydami roślin. Pozostajemy z wyborem żywności certyfikowanej lub koniecznością eliminacji niektórych produktów z diety. Pozostałoby nam jedzenie bardzo ograniczonej liczby produktów, a co kiedy już ograniczyliśmy na przykład spożycie mięsa lub węglowodanów?

co ochroni nas przed, używanymi szczodrze przez rolników, środkami ochrony roślin?

mycie wodą z kranu	20 minut !!!	26,7–62,9%	ogórek
2% roztwór węglanu sodu (soda kalcynowana) i wodorowęglanu sodu (soda oczyszczona)	20 minut	66,7–98,9%
przechowywanie w niskiej temperaturze		60,9–90,2%
czyszczenie ultradźwiękowe	20 min	49,8–84,4%
ozon 500 mg/h	15 min	51–53%	kapusta pekińska, pak choi
ozon 500 mg/h z cyrkulacją	15 min	75–77%
ozon	5 min	94,2-98,60%	owoce cytrusowe

Skuteczność usuwania pestycydów przez mycie wodą z kranu, wodą ozonowaną, wodorowęglanem sodu (soda oczyszczona), mikronowym roztworem wapnia, alkaliczną wodą elektrolizowaną (AlEW) (czas powyżej 15 minut) i aktywnym tlenem w przypadku kumkwatów i ogórków wskazuje na skuteczność trzech ostatnich metod.

Szpinak oczyszcza się poprzez działanie wodorowęglanem sodu, wodą ozonowaną i roztworem aktywnego tlenu. Udowodniono, że pestycydy pyretroidowe miały wyższy wskaźnik usuwania, a najtrudniejsze do usunięcia były chloropiryfosy❻. Te ostatnie zostały zakazane w UE ze względu na ochronę zapylaczy, co spowodowało zainteresowanie także niebezpiecznymi dla owadów substancjami z grupy neonikotynoidów.

ozonowanie warzyw i owoców

Wśród ekologicznych technik usuwania z warzyw pozostałości pestycydów znajdziemy zarówno poddawanie produktów działaniu makropęcherzyków jak i mikropęcherzyków ozonu (OMCB), przy czym ostatnia metoda daje efekty 15%-47% wyższe (w przypadku wspięgi wężowatej)❼. Badania przeprowadzane są na różnych warzywach, stąd niewielkie możliwości wzajemnego porównania efektów prac. Zanurzenie warzyw a także owoców w roztworze OMCB, zawierającym ponad 1,0 ppm rozpuszczonego ozonu, lub w roztworze mikropęcherzyków ozonu wytwarzanym w sposób ciągły, zawierającym 2,0 ppm rozpuszczonego ozonu skutecznie usuwa pozostałości pestycydów fenitrotionowych❽. Badano w ten sposób sałatę, pomidory koktajlowe (woda o temperaturze 30⁰C, 20 minut usuwa 32-50% zanieczyszczeń)❾, truskawki, a także persymony/kaki❿.

W przypadku papryki poddano działaniu wody ozonowanej (2ppm przez 10 minut) co znacznie zmniejszyło pozostałości pestycydów, ale nie było znaczących zmian w próbkach traktowanych ozonem w powietrzu, dodatkowo wpłynęło to na przedłużanie okresu przechowywania zielonej papryki❶❶.

Pak choi oczyszczano wodą ozonową (ozonowanie wody przez 30 minut), co spowodowało odpowiednio 58,3% i 38,2% degradacji zawartości malationu i karbosulfanu ❶❷.

Usuwanie difenokonazolu i linuronu z marchwi przez ozon – zarówno gaz jak i gaz rozpuszczony w wodzie – wzrasta wraz ze wzrostem stężenia ozonu i czasem zabiegu. Niestety zabieg powinien trwać aż 120 minut ❶❸, co przy obecnych cenach prądu należałoby poddać rozwadze. Może bardziej opłacalne jest kupienie marchewki z pewnego źródła.

wnioski

Szybkość usuwania pestycydów jest związana z pH roztworu myjącego, właściwościami pestycydów oraz rodzajem owoców i warzyw.
Badania naukowe są przeprowadzane dla pestycydów używanych w uprawach określonych roślin.
Jeśli nie masz dostępu do certyfikowanych warzyw i owoców, zjadasz zarówno azotany, jak i pestycydy.
Naucz się mycia warzyw wymienionymi we wpisie metodami.

---

1. Pandiselvam R, Kaavya R, Khanashyam AC, Divya V, Abdullah SK, Aurum FS, Dakshyani R, Kothakota A, Ramesh SV, Mousavi Khaneghah A. Research trends and emerging physical processing technologies in mitigation of pesticide residues on various food products. Environ Sci Pollut Res Int. 2022 Jun;29(30):45131-45149. doi: 10.1007/s11356-022-20338-3. Epub 2022 Apr 27. PMID: 35474428.
2. Bourke P, Ziuzina D, Boehm D, Cullen PJ, Keener K. The Potential of Cold Plasma for Safe and Sustainable Food Production. Trends Biotechnol. 2018 Jun;36(6):615-626. doi: 10.1016/j.tibtech.2017.11.001. Epub 2018 Jan 9. PMID: 29329724.
3. Gavahian M, Sarangapani C, Misra NN. Cold plasma for mitigating agrochemical and pesticide residue in food and water: Similarities with ozone and ultraviolet technologies. Food Res Int. 2021 Mar;141:110138. doi: 10.1016/j.foodres.2021.110138. Epub 2021 Jan 18. PMID: 33642005.
4. Hojnik N, Cvelbar U, Tavčar-Kalcher G, Walsh JL, Križaj I. Mycotoxin Decontamination of Food: Cold Atmospheric Pressure Plasma versus „Classic” Decontamination. Toxins (Basel). 2017 Apr 28;9(5):151. doi: 10.3390/toxins9050151. PMID: 28452957; PMCID: PMC5450699.
5. Wu Y, An Q, Li D, Wu J, Pan C. Comparison of Different Home/Commercial Washing Strategies for Ten Typical Pesticide Residue Removal Effects in Kumquat, Spinach and Cucumber. Int J Environ Res Public Health. 2019 Feb 6;16(3):472. doi: 10.3390/ijerph16030472. PMID: 30736280; PMCID: PMC6388112.
6. Bourke P, Ziuzina D, Boehm D, Cullen PJ, Keener K. The Potential of Cold Plasma for Safe and Sustainable Food Production. Trends Biotechnol. 2018 Jun;36(6):615-626. doi: 10.1016/j.tibtech.2017.11.001. Epub 2018 Jan 9. PMID: 29329724.
7. Li X, Liu C, Liu F, Zhang X, Peng Q, Wu G, Lin J, Zhao Z. Accelerated removal of five pesticide residues in three vegetables with ozone microbubbles. Food Chem. 2023 Mar 1;403:134386. doi: 10.1016/j.foodchem.2022.134386. Epub 2022 Sep 24. PMID: 36194933.
8. Ikeura H, Kobayashi F, Tamaki M. Removal of residual pesticides in vegetables using ozone microbubbles. J Hazard Mater. 2011 Feb 15;186(1):956-9. doi: 10.1016/j.jhazmat.2010.11.094. Epub 2010 Nov 27. PMID: 21168959.
9. Ikeura H, Kobayashi F, Tamaki M. Ozone microbubble treatment at various water temperatures for the removal of residual pesticides with negligible effects on the physical properties of lettuce and cherry tomatoes. J Food Sci. 2013 Feb;78(2):T350-5. doi: 10.1111/1750-3841.12007. Epub 2013 Jan 11. PMID: 23311351.
10. Ikeura H, Hamasaki S, Tamaki M. Effects of ozone microbubble treatment on removal of residual pesticides and quality of persimmon leaves. Food Chem. 2013 May 1;138(1):366-71. doi: 10.1016/j.foodchem.2012.09.139. Epub 2012 Nov 10. PMID: 23265500.
11. Özen T, Koyuncu MA, Erbaş D. Effect of ozone treatments on the removal of pesticide residues and postharvest quality in green pepper. J Food Sci Technol. 2021 Jun;58(6):2186-2196. doi: 10.1007/s13197-020-04729-3. Epub 2020 Aug 17. PMID: 33967316; PMCID: PMC8076405.
12. Wang S, Li C, Wang J, Wu Z, Bai B, Tian J, Wu Z. Degradation of malathion and carbosulfan by ozone water and analysis of their by-products. J Sci Food Agric. 2022 Dec;102(15):7072-7078. doi: 10.1002/jsfa.12068. Epub 2022 Jul 2. PMID: 35690892.
13. Souza LP, Faroni LRD, Heleno FF, Pinto FG, Queiroz MELR, Prates LHF. Ozone treatment for pesticide removal from carrots: Optimization by response surface methodology. Food Chem. 2018 Mar 15;243:435-441. doi: 10.1016/j.foodchem.2017.09.134. Epub 2017 Sep 30. PMID: 29146362.