Nasiona F1
Nazwa F1 oznacza to, że nasiona powstały w drodze krzyżówek. Rośliny z nich wyhodowane tylko w pierwszym roku wykazują zdobyte cechy. Powoduje to, że nie uzyska się dobrego plonu z samodzielne zebranych ziarenek, a tym samym producenci uzależniają nas w ten sposób od siebie.
Nasiona otoczkowane
Otoczkowanie stosuje się w celu powiększenia bardzo drobnych nasion, by ułatwić wysiew. Otoczka przeważnie zawiera chemiczne zaprawy nasienne oraz sztuczne nawozy startowe.
Nasiona zaprawiane
Nasiona tego typu w większości są zaprawiane chemiczną zaprawą nasienną różnymi sposobami. Często na opakowaniach można znaleźć też taki termin jak poddane inkrustacji. Jest to jedna z form ich zaprawiania i polega na nałożeniu cienkiej warstwy pestycydów, barwników i lepiszczy. Ostatnio spotkałam się też z nasionami zaprawianymi ekologicznie preparatem X, ale budzi on moje wątpliwości.
Nasiona na taśmie
Nasiona warzyw na taśmie rozmieszczone są w odpowiednich odległościach od siebie, by nie trzeba było ich przerywać. Wymagają obfitszego podlewania, by celuloza mogła się rozpuścić, ale często dodawane są do nich sztuczne nawozy startowe. Dla mnie celuloza niekoniecznie musi być zdrowa
Nasiona naturalne
Natura działa na pewnych zasadach. Roślina wydaje nasiona, by przetrwał jej gatunek. Musi przekazać swoje najlepsze cechy potomkom, inaczej zostanie wyeliminowana. Gdyby zdarzyło się tak, że rozmnoży słabe osobniki to gatunek po prostu nie przetrwa. Wiele lat temu rolnicy i ogrodnicy zaczęli współpracować z naturą, tworząc ogrom odmian roślin, dostosowanych do panujących warunków. I tak powstały rodzime gatunki. Dlaczego są one tak istotne w naturalnej uprawie? Przede wszystkim są dostosowane do uprawy ekologicznej i do miejscowych warunków oraz wspomagają bioróżnorodność, dzięki zapyleniu przez wiatr i owady. Można z nich pozyskać nasiona do dalszej uprawy, chroniąc tym samym rodzimą kulturę.
Nasiona ekologiczne / BIO
Zgodnie z normami UE przy produkcji nasion ekologicznych nie mogą być wykorzystywane nawozy sztuczne i chemiczne środki ochrony roślin, Pieczę nad produkcją nasion ekologicznych sprawuje Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Nasiona „obcokrajowcy”
Na stronie firmy zajmującej się sprzedażą nasion „Legutko” wyczytałam, że produkcja nasion warzyw (nie tylko ekologicznych) i roślin ozdobnych prowadzona jest przez producentów w kraju i za granicą, m.in. we Francji, Włoszech, na Węgrzech, w Chinach i Tanzanii. Niestety rośliny z ziaren z krajów cieplejszych stają się mniej odporne na choroby oraz mogą się gorzej uprawiać.
Dawne odmiany i gatunki
Istnieją organizacje, które zajmują się odnajdywaniem rodzimych gatunków warzyw, ziół, kwiatów oraz drzew i krzewów owocowych. W Polsce istnieje Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, którego celem jest ochrona zmienności genetycznej roślin użytkowych zagrożonych erozją genetyczną. Lokalny Bank Genów Stowarzyszenia Dla dawnych odmian i ras, to miejsce, gdzie można nieodpłatnie otrzymać niewielką ilość dawnych odmian, w celu ich rozmnożenia.
Rozprzestrzenianie dawnych odmian i gatunków regulują przepisy. Na stronie Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych można znaleźć listę tych zalegalizowanych w Polsce. Opłaty rejestrowe są bardzo wysokie, na szczęście odmiany regionalne (obrót jedynie w regionie) i amatorskie są nieodpłatne (obrót w małych opakowaniach).
Zbigniew Przybylak w swojej książce 200 eko sposobów na zdrowy ogród pisze:
Główną barierą utrudniającą rozprzestrzenianie nasion ginących, zapomnianych roślin zielnych, ale też sadowniczych są przepisy dotyczące tzw. doboru odmian. Chodzi o odgórnie sporządzone rejestry określające jakie odmiany, gatunki roślin wolno rozprzestrzeniać i co się z tym wiąże jakie nasiona, sadzonki i jaki materiał szkółkarski mogą trafić do obrotu w sklepach.
Dawne odmiany i gatunki można otrzymywać na zasadzie darowizny lub wymiany.
Własne nasiona
Zanim zaczniesz zbierać własne nasiona roślin, warto odrzucić te, które zostały wyhodowane na bazie uszlachetnienia materiału siewnego. Najlepiej zainwestować w odmiany i gatunki dawne, są one odporniejsze i dostosowane do naszego klimatu.
Nasiona warzyw zbiera się w różny sposób, zależnie od gatunku, np. buraka, marchew, czy pietruszkę otrzymuje się w uprawie dwuletniej, a por i jarmuż zimuje się, aby zakwitły wiosną. Przy zbiorze nasion pomidorów ważne jest zachowanie odstępu upraw, by się nie krzyżowały. Najważniejsze, by zbierać dojrzałe ziarna roślin najładniejszych, bez oznak chorobowych i podczas ładnej pogody oraz przechowywać je w papierowych torebkach.
Naturalne zaprawianie nasion
Nasiona warzyw by ochronić je przed chorobami można zaprawiać własnoręcznie naturalnymi sposobami. Oto kilka sposobów:
- popiół drzewny – nasiona miesza się z popiołem z drzew liściastych, można dodać też napar z rumianku lub trochę deszczówki, albo wysiewać bezpośrednio w rowki; najlepszy dla marchwi, pietruszki, skorzonery i cebuli
- rumianek – moczyć w zimnym naparze lub odwarze przez kilka minut; najlepszy dla grochu, bobu, fasoli, rzodkwi i rzodkiewki
- kozłek lekarski – moczyć w zimnym naparze przez kilka minut; najlepszy dla selera, pomidora, cebuli, porów i ziemniaków
- mączka bazaltowa – obtaczać w pyle kilka dni przed wysiewem
- nadmanganian potasu – moczyć przez 20 min w roztworze (3g/10l wody)
zebrała i opracowała dla horreum Alina Grad z Gospodarstwa przy Dworskiej