Odkrycia naukowców wprawiają w rozbawienie. Podobne radują rozmówcy, pytający dlaczego tak napieramy na prawdziwe ❶ produkty eko. Naukowcy „odkryli”, że modyfikując rośliny po to, by rolnikom łatwiej było uprawiać je w monokulturach, które są z natury rzeczy podatne na choroby, zmienili także cechy roślin takie jak smak oraz właściwości odżywcze. Przezabawna konstatacja. Cóż, publikacje portalu ❷ mają złowić zainteresowanego sensacją. Zadanie analizy badań i skierowanie tzw. opinii publicznej we właściwym, choćby dla środowiska kierunku, nikomu w głowie.
Wracając do zmian w warzywach i owocach, to nam, klientom wystarczyło spróbowanie produktu i obserwacja rosnących możliwości przechowywania warzyw czy owoców. Jabłka, które nadal są świeżutkie w maju, raczej nie mieściły się w głowie pokoleniu naszych dziadków.
Nie zdajemy sobie sprawy, że modyfikacje spowodowały, iż niektóre ogórki nadają się na małosolne, ale niekoniecznie przetrwają do wiosny jako kiszone. Przekonujemy się boleśnie po czasie.
Przez naturalne krzyżowanie tradycyjnych odmian otrzymano pomidory, których szypułka przechodzi bez mała przez cały miąższ owocu. Taka odmiana na pewno lepiej trzyma się krzaka. Poza tym, co ważne dla handlu, są LSL (long shelf life). Zachowują długo twardość owoców, ale ogryzek pozostający po zjedzeniu pomidora przeraża, a smak tego obiektu poza właściwym dla niego sezonem nie należy do szczególnie urzekających.
Wszystko zaczyna się od nasion
Możemy, na miarę naszej świadomości dokonywanych wyborów, przeprowadzać selekcję nie tylko między różnymi odmianami warzyw i owoców, ale też między takimi, które pochodzą z nasion traktowanych w sposób konwencjonalny i ekologiczny.
© foto sklep producenta
© foto Gospodarstwo przy Dworskiej
Aby osiągnąć jak najlepszy plon stosowane są nasiona oznakowane jako F1 mieszańce. Ich siła to żywotność i bujność pierwszego pokolenia po krzyżowaniu. Za bujność mieszańców, obróbkę laboratoryjną, płaci się więcej przy zakupie nasion. Nasiona F1 dopuszczone są w rolnictwie ekologicznym, jak widać z tabeli poniżej ❸
© foto sklep producenta
Niedopuszczalne jest jednak użycie powszechnie dostępnych nasion, które są wstępnie zaprawiane lub otoczkowane (o których pisze się także bardzo elegancko i eufemistycznie – inkrustowane).
Zaprawianie, które jest najtańszym i najefektywniejszym sposobem ochrony roślin przeprowadza się w gospodarstwie, by mieć pewność zastosowanej metody i użytych do niej środków. Spośród metod zaprawiania: chemicznych, fizycznych, biologicznych i biotechnicznych w kontekście upraw ekologicznych pierwsza po prostu się nie pojawia! Wśród metod biologicznych wymieniane są mikroorganizmy. Metody biotechnologiczne polegają na użyciu substancji pochodzenia naturalnego (np. chitozanu czyli pochodnej chityny tak budzącej ostatnio zainteresowanie w kontekście świerszczy). Metody fizyczne to: poddanie ziarniaków działaniu promieni laserowych, podczerwonych oraz pola elektromagnetycznego, stosowanie otoczek biopolimerowych, wykorzystanie metody termicznej, skaryfikacji i hydroterapii.❹
Wniosek jest prosty – metody zaprawiania z użyciem chemii, czyli środków syntetycznych nie są ekologiczne.
Nie ma upraw ekologicznych z zaprawianych chemicznie nasion,
choć tak wiele osób szczodrze szafuje tym określeniem.
© foto Gospodarstwo przy Dworskiej
Na opakowaniu nasion konieczny jest zielony liść. Ziarno może też pochodzić z własnych zbiorów albo z wymiany. Musimy jednak mieć pewność, że rośliny ze których pozyskano nasiona uprawiane były bez środków chemicznych przeznaczonych do ich „ochrony”.
1 https://publicystyka.ngo.pl/na-tropie-ekosciemy-czyli-jak-rozpoznac-ktore-produkty-sa-naprawde-eko?nws_all=2c5108cb-63af-4b38-9d62-9b600e2d1ea0&utm_source=nws_all&utm_medium=email&utm_campaign=16.03.2023
2 https://www.onet.pl/informacje/smoglabpl/dlaczego-warzywa-i-owoce-w-supermarketach-nie-maja-smaku/mz3v654,30bc1058
3 Kaniszewski St. opr. Warzywa w uprawie ekologicznej Instytut Ogrodnictwa Skierniewice 2018
4 Kowalska J., Łukaszyk J Metody zaprawiania materiału siewnego dozwolone w rolnictwie ekologicznym „Progress in plant protection” 62 (2): 100–108, 2022